This is your wake-up call!

This is your wake-up call!

Legt de gerechtelijke stikstofuitspraak een bom onder Nederland als bouw- en milieuland? Ja, want het beoogde huizenquotum van minister De Jonge en de investeringen ten behoeve van ons klimaat komen daardoor in het geding. En nee, want er zijn alternatieven en maatregelen voorhanden die de boel vlot kunnen trekken. Want wij zijn Nederlanders, pionieren zit in ons bloed. Wij hebben voor alles een oplossing. Toch?

Ligt er een bom onder Nederland?

Het vonnis draait om de gewraakte bouwvrij- stelling, die de regering in juli 2021 invoerde. Die kwam erop neer dat de uitstoot van stikstof gedurende het bouwproces niet ter zake deed. De redenering van Rutte en co was dat die tijdelijk en minimaal is en daarom buiten beschouwing kon blijven. Bij het beoordelen van een vergunning- aanvraag werd dus alleen de uitstoot na de bouw beoordeeld. De vrijstelling werd in juridische kringen betwist, omdat deze tegen Europese wetgeving zou indruisen. “Nee hoor”, zei onze minister, “we hebben een geitenpaadje gevonden: een maas in de wet, dus zijn we legitiem bezig.” De rechter bepaalde anders en veegde de bouwvrijstelling onlangs van tafel.

Wake-up call
In mijn optiek is de uitspraak van de rechter vooral een wake-up call, want:

  • metaforische geitenpaadjes bestaan niet;
  • onze regering moet zich aan de (Europese) wetgeving houden;
  • innovatief-duurzaam bouwen moet meer dan ooit tevoren centraal staan;
  • onze ambtenarij moet zich versterken met stikstofexperts en tegelijkertijd een schop onder zijn kont krijgen, want de stroperigheid bij het beoordelen van vergunningen is ongekend.

Ondertussen moeten we stoppen met roepen dat de wereld nu in elkaar stort. Zet de schouders eronder! Ik hoorde Maxime Verhagen, de belangrijkste bouwbestuurder van het land, op BNR bijkans in tranen uitbarsten. “Een dramatische uitspraak”, zei hij, en hoorde ik nu een snik in zijn stem? Het onrecht dat zijn leden was aangedaan, was immens. “En hoe moest het nu verder met onze kinderen? Die kunnen de komende jaren geen betaalbare woning krijgen.” Ook hoorde ik onze bouwministers ach en wee roepen. Hoe krijgen we het nu voor elkaar om 900.000 woningen te bouwen voor het einde van dit decennium? Misschien wordt het tijd om uit een ander vaatje te tappen. En ja, ik weet, dat is makkelijker gezegd dan gedaan, maar als het gebaande pad niet tot het beoogde resultaat leidt, moet je een ander pad bewandelen, zo zei mijn vader altijd. Wat moet er gebeuren om te zorgen dat woning- en klimaatdoelstellingen ondanks het vonnis gehaald worden?

1. Investeer in experts
Om te beginnen moet het kabinet voldoende experts aanstellen die bouwvergunningen op stikstofuitstoot kunnen beoordelen. Door verkeerde zuinigheid (en eerlijk is eerlijk, ook schaarste) is dat aantal te gering. Vervolgens moet de verantwoordelijke minister, Christianne van der Wal, harde deadlines meegeven die scherp doch haalbaar zijn. De tijd van zoete koekjes bakken, is voorbij. De ambtenarij moet van zijn slechte imago af en er is maar één manier om dat voor elkaar te krijgen: aan de slag!

2. Jaag op piekbelasters
De jacht op de piekbelasters moet nu echt worden ingezet. Het kabinet mag daarbij geen uitzondering maken voor grote namen. Het is toch van de gekke dat monsterlijke vervuilers als Tata Steel en Schiphol als heilige huisjes worden behandeld? Economische belangen en werkgelegenheid zijn belangrijk, maar als ik piekbelasters hoor zeggen dat zij intern pas maatregelen zullen nemen als de overheid hen daartoe dwingt, dan breekt mijn klomp. Van zulke voorbeeldondernemers mag je verwachten dat zij investeren in ons klimaat én in de volgende generatie. Dus wie straks onteigend wordt, mag dat zichzelf ook aanrekenen. Dat geldt ook voor boeren en buitenlui.

3. Pas de Europese wet aan
De Europese wetgever moet andere afwegingen maken. Immers, het is moeilijk te verkroppen dat een klein beetje extra tijdelijke stikstofuitstoot gedurende de bouw van groene energieprojecten het nu aflegt tegen fors minder uitstoot op de lange termijn. Denk hierbij aan het bouwen van windmolens op zee, warmtenetten die zorgen dat je minder gas en kolen hoeft te verbranden en aan laadinfrastructuur voor elektrische auto's. Bedenk dat de totale Nederlandse bouwbranche slechts voor een schamel procentje verantwoordelijk is voor de uitstoot van de stikstof die in onze lucht hangt. Waar hebben we het eigenlijk over?

4. Geef je kinderen onderdak
Dit is een heikel punt én de reden waarom de PVV nog altijd zo goed scoort. Maar op één punt heeft Wilders gelijk: we negeren onze eigen kinderen. Eerlijk is eerlijk, alle goede bedoelingen en intenties ten spijt gaan wij die 900.000 nieuwbouwwoningen niet realiseren. Dat is niet zo erg zolang je alles uit de kast haalt en zolang je het leed met andere maatregelen compenseert. Hoe? Vang asielzoekers op, geef hen een warm bed, te eten en te drinken. Zorg dat ze zich nuttig maken voor onze maatschappij; er is zoveel werk. Geloof mij, dat wil het gros van die mensen ook. Wie niet wil, heeft geen recht van spreken. Maar als je honderdduizenden woningen aan vluchtelingen geeft, niet tijdelijk maar permanent, doe je je eigen vlees en bloed tekort. Je gaat mij toch niet vertellen dat onze kinderen tot in lengte van dagen bij papa en mama moeten blijven wonen? Ik vind mijn kinderen allemaal even lief, maar eenmaal volwassen moeten ze op eigen benen staan. Dat is goed voor hen en goed voor mij. Wat ik maar wil zeggen is, wees goed voor iedereen, maar als het land van herkomst op een dag weer veilig is, dan ga je weer terug. Niet met lege handen, maar met een rugzak vol opgedane kennis en ervaringen. Tegelijkertijd maak je dan ruimte voor anderen.

5. Nog duurzamer bouwen
Punt 4 was een zijweggetje. Terug naar de hoofdweg. De rechter deed met zijn vonnis (indirect) een beroep op onze nog altijd traditionele bouwsector. Alhoewel wij qua inventiviteit en innovaties uitblinken, zeker ten opzichte van andere landen, moeten wij onszelf de vraag stellen hoe wij het bouwproces kunnen verkorten en die ene procent met nieuwe uitvindingen kunnen wegwerken. Er is nog veel ruimte te winnen. Prefab, smeerolie in de keten, bedenk het maar. Jongens, wij zijn Nederlanders. Wij vinden overal een oplossing voor.

Politieke kronkel
Ja, mijn beste bouwer, ik weet nu wat je reactie is. Het is raar en typisch zo’n politieke kronkel om van deze mug een olifant te maken. Ook ik vind het onvolwassen om je te laten meeslepen en je angst te laten inboezemen door het woord stikstof, juist omdat jij slechts verantwoordelijk bent voor slechts een minimale hoeveelheid. Maar ja, Frans Timmermans wil het nu eenmaal en hij zorgt ervoor dat de stikstofwet volledig dichtgetimmerd is, waardoor het juridisch gezien juist is om zoveel slakken zout op het naleven van het stikstofbeleid te leggen. Terwijl het in werkelijkheid nog maar de vraag is hoe schadelijk stikstof is. Want de D66- en GroenLinks-geleerden kunnen dat wel roepen, er zijn nog zoveel geleerden, misschien zelfs nog wel grotere geleerden, die het tegendeel beweren.

Maar dat is een andere discussie.

Is de stikstofuitspraak desastreus?
Dennis Captein, oprichter van INTO business, schrijft elk kwartaal het themaverhaal. Dit keer is het thema ‘Vastgoed = bruggen bouwen’. Maar welke brug valt er te slaan als we de komende jaren nog maar beperkt mogen bouwen? Is de stikstofuitspraak desastreus of zijn er andere wegen die leiden naar Rome?


Reacties

WhatsApp us!